3. Diagnostiek
Richtlijnen diagnostiek
Een delier duidt altijd op onderliggende somatische aandoeningen en risicofactoren, en is multifactorieel bepaald. Daarom zijn een uitgebreide (hetero)anamnese en lichamelijk onderzoek nodig om zowel de diagnose delier te stellen als om onderliggende pathologie en risicofactoren op te sporen (8).
De DOS-schaal
Een delier wordt vaak niet onderkend. Er zijn verschillende observatieschalen ontwikkeld, waarmee het vroegtijdig herkennen van een delier kan worden vergroot. Voor gebruik bij cliënten die kunnen communiceren, is de DOS-schaal geschikt.
De DOS-schaal bestaat uit dertien vragen, waarop wordt gescoord met een ja of nee. De observaties worden driemaal per dag uitgevoerd om te kunnen vaststellen of er symptomen van een delier bestaan. Bij een score van drie of meer, is er waarschijnlijk sprake van een delier.
DSM-V
De diagnose delier wordt echter niet gesteld aan de hand van de score op de DOS-schaal, maar aan de hand van de nieuwste versie van de DSM-V. De criteria voor een delier zijn hierbij:
bewustzijnsstoornis;
een verandering in de cognitieve functie (geheugenstoornis, desoriëntatie, taalstoornis) of het optreden van een waarnemingsstoornis die niet toe te schrijven is aan al aanwezige dementie;
de stoornis is in korte tijd ontstaan en symptomen wisselen in het verloop van de dag;
er zijn aanwijzingen uit de voorgeschiedenis, het lichamelijk onderzoek of het laboratoriumonderzoek dat de stoornis wordt veroorzaakt door directe gevolgen van een lichamelijke aandoening (10).
Bronnen
8. Pallialine. Richtlijn delier. [Internet]. Beschikbaar via https://www.pallialine.nl/delier. [Geraadpleegd 29 december 2021].
9. BTSG. DOS. [Internet]. Beschikbaar via https://btsg.nl/antidepressiva-en-alzheimer-3/. [Geraadpleegd 29 december 2021].
10. Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie. DSMV. [Internet]. Beschikbaar via https://www.nvvp.net/website/onderwerpen/detail/dsm-5. [Geraadpleegd 29 december 2021].